Voor het derde jaar op een rij namen we een landelijke dorpskern in West-Vlaanderen onder de loep in het kader van het DNA van het dorp-traject van de provincie West-Vlaanderen. Dit jaar was Passendale aan de beurt. De deelgemeente van Zonnebeke is historisch gegroeid op de heuvelrug van Westrozebeke en wordt doorsneden door de gewestweg N303, wat een sterke invloed heeft op de leefbaarheid van het relatief goed voorziene centrum. Een recente herbestemming van een WUG naar zone voor wonen zorgt voor de gefaseerde realisatie van 77 bijkomende wooneenheden in de kern op korte termijn. De gemeente zit als gevolg daarvan met de vraag wat te doen met het overig WUG in de kern en hoe om te gaan met de vraag naar meergezinswoningen. Het masterplan zet in op drie overkoepelende ambities voor het dorp, die we als lenzen hanteren om de opdracht te benaderen:

1.       een Passendale om te verblijven en beleven: samen en verweven

2.       een Passendale om in te circuleren: actief en veilig

3.       een Passendale om in te wonen: veelzijdig en kernversterkend

Het masterplan focust op de uitbouw van drie activiteitenclusters én het marktplein als hefboom voor de kern. Deze zijn opgenomen als strategisch project en onderzocht aan de hand van scenario-onderzoek. De uitbouw van enkele dorpslussen op verschillende schalen moeten die activiteitenclusters op een veilige en aangename manier met elkaar verbinden voor verschillende doelgroepen en de troeven van Passendale in de verf zetten. De hoge nood aan een groenvisie voor het dorp wordt hieraan opgehangen. Andere vraagstukken die onderzocht werden zijn het samengaan van landbouwverkeer en actief verkeer, parkeervisie en veilige schoolomgeving. Voor het omgezette WUG werd een voorkeursscenario uitgewerkt met enkele thematische krachtlijnen voor de ontwikkeling van het gebied. Het overige WUG is in het masterplan opgenomen als een van de activiteitenclusters en strategische projecten waarin alternatieve mogelijkheden voor een toekomstige invulling van het binnengebied onderzocht en afgetoetst worden vanuit diverse uitdagingen en ruimtevragen aanwezig in het dorp. Tot slot onderzochten we de kansen tot kernversterking binnen het bestaand patrimonium. ‘Waar’ werd bepaald aan de hand van de afbakening van enkele typerende woonmilieus en ‘hoe’ werd onderzocht per woonmilieu aan de hand van ontwerpend onderzoek op enkele illustratieve cases. Een actie-agenda reikt handvaten aan aan het beleid voor de verdere uitvoering van de visie zoals opgenomen in het masterplan.

Het DNA masterplan kwam tot stand via een intense samenwerking tussen het ontwerpteam, de gemeente, betrokken actoren, experten en bewoners van het dorp. Het participatief traject spitste zich toe op vier kernmomenten: kick-off, DENK-tweedaagse, DOE-tweedaagse en slotmoment.