Agrarisch hergebruik van landbouwinfrastructuur
Ruimte is schaars en net zoals in de rest van Vlaanderen neemt de bebouwing binnen het agrarisch gebied in de provincie Antwerpen
jaar na jaar toe. Bovendien neemt het aantal landbouwers al decennialang af. Door deze trends vinden meer en meer zonevreemde
activiteiten plaats in de vrijkomende landbouwgebouwen en infrastructuren. Voorbeelden zijn wonen of niet-agrarische bedrijvigheid. De zonevreemde activiteiten in infrastructuren nemen samen ongeveer 10% van het agrarisch gebied van de provincie Antwerpen in (VLM).
In de praktijk blijkt het voor landbouwers financieel interessanter om te investeren in nieuwe infrastructuur veeleer dan in
bestaande. Gevolg hiervan is dat jaarlijks nieuwe landbouwexploitaties worden opgericht op onbebouwde percelen in de open ruimte terwijl tegelijkertijd ook vrijgekomen landbouwgebouwen en infrastructuren worden ingenomen door niet-agrarische activiteiten waardoor de verhardingsgraad van de open ruimte toeneemt.
In opdracht van de provincie Antwerpen werkte Atelier Romain aan de inventarisatie, visievorming en een participatietraject in kader van agrarisch hergebruik van landbouwinfrastructuur. De opdracht kaderde binnen het PDPO-project ‘agrarisch hergebruik van
landbouwinfrastructuur’. De opdracht moest ons in staat stellen volgende vragen te beantwoorden. Waarvoor worden de gebouwen in het landbouwgebied momenteel gebruikt? En hoeveel agrarische gebouwen staan effectief leeg? Op welke agrarische sites zijn landbouwactiviteiten mogelijk zonder al te veel wettelijke beperkingen? En hoe kan landbouw op de ‘geschikte locaties’ gestimuleerd worden? Dit project wou instrumenten uittesten om agrarisch hergebruik van landbouwinfrastructuur te stimuleren. Hiervoor werd vertrokken vanuit de bestaande situatie in het buitengebied van zes participerende gemeenten: Brecht, Essen, Kalmthout, Wuustwezel, Kasterlee en Herselt.
Zonder een helder en gedetailleerd zicht op de bestaande toestand en de hoeveelheid en types van gebouwen, heeft het ontwikkelen van een visie voor agrarisch hergebruik weinig zin. Daarom werd in de eerste fase van het onderzoek het studiegebied van zes gemeenten aan een uitgebreide GIS-inventarisatie onderworpen. De types van gebouwen, de exploitantenwoningen, de erfgoewaarde en de kans op verandering werden in beeld gebracht.
In een tweede fase werd een grafische radartool uitgewerkt die de gemeente moet toelaten om zeer concrete vragen omtrent activiteiten of locaties voor agrarisch hergebruik gemakkelijker te beantwoorden en beleidskeuzes te maken. Tot slot werd in een participatief traject in Herselt op zoek gegaan naar landbouwmodellen die een toekomst hebben voor de gemeente.
Opdrachtgever: Provincie Antwerpen
Datum: 2018 - 2019